RSI: wat is het en hoe kunt u het voorkomen

In Nederland hebben zo’n 3,2 miljoen werkenden te maken met RSI-klachten (TNO, 2020). RSI-klachten kunnen leiden tot verzuim. Wij leggen uit wat RSI is en hoe u als werkgever de kans hierop voor uw medewerkers kunt verkleinen.

In dit artikel:
RSI Wat Is Het En Hoe Voorkomen

Wat is RSI?

RSI is de afkorting van het Engelse woord ‘Repetitive Strain Injury’. Dit staat voor klachten in de bovenrug, nek, schouders, armen, ellebogen, polsen, handen en vingers.

We noemen het RSI als de klachten langer dan zes weken aanwezig zijn. In de medische wereld wordt ook wel het woord KANS gebruikt. KANS staat voor ‘Klachten Arm, Nek en/of Schouder’. U kunt ook de Engelse term CANS tegenkomen.

Hoe ontstaat RSI?

RSI kan ontstaan door vaak dezelfde beweging te herhalen of door lang in dezelfde (ongemakkelijke) houding te zitten of staan. Het kan ook komen door trillingen, kracht zetten of te weinig afwisseling in taken. RSI ontstaat meestal geleidelijk. Er zijn factoren die de kans op RSI verhogen. Deze zijn in te delen in drie groepen: persoon, omgeving en activiteit (Ergowerken). 

  • Persoon
    RSI komt vaker voor bij vrouwen en jongeren. Daarnaast spelen lichaamsbouw en een slechte conditie mee. Wie perfectionistisch is of juist weinig motivatie heeft op het werk, heeft ook een hogere kans op RSI.
  • Omgeving
    Een goede werkomgeving verkleint de kans op RSI. Dit begint bij een goede werkplek. Op kantoor bijvoorbeeld met een bureaustoel en beeldscherm die juist zijn afgesteld. Ook de werksfeer is belangrijk. Fijn samenwerken, weinig stress, een niet te hoge werkdruk en de mogelijkheid om zelf het werk in te delen dragen bij aan een prettige werksfeer.
  • Activiteit
    Een hoge belasting is een belangrijke oorzaak van RSI. Onder andere het gebruiken van verkeerd gereedschap, zware activiteiten, heel precieze bewegingen en lang in één (ongemakkelijke) houding werken kunnen RSI veroorzaken.

Weet u hoeveel verzuim kost?

Wist u dat de kosten van een zieke medewerker kunnen oplopen tot gemiddeld € 405,- per dag? Als uw medewerker ziek wordt, bent u als werkgever verplicht om het loon door te betalen. Daarnaast krijgt u ook te maken met andere kosten. Met een verzuimverzekering van Sazas beschermt u uzelf tegen de financiële risico’s van verzuim.

Welke klachten geeft RSI?

RSI kunt u herkennen aan de volgende klachten (Het Rugcentrum, RSI Vereniging):  

  • Pijn in de vingers, pols, armen, rug, nek en/of schouders;
  • De bovengenoemde lichaamsdelen voelen warm of juist koud aan;
  • Kramp of stijfheid rond de nek en schouders;
  • Tintelingen in de vingers of handen;
  • Een dof gevoel in de arm of hand;
  • Hoofdpijn;
  • Minder kracht;
  • Misselijkheid door de pijn

Misverstanden over RSI

Rondom RSI bestaan er veel misverstanden. Enkele misverstanden zijn (RSI Vereniging): 

RSI is hetzelfde als een muisarm

Veel mensen denken dat RSI hetzelfde is als een muisarm. Een muisarm is een blessure aan de arm-, pols-, nek- en schouderspieren die ontstaat door vaak en lang werken aan de computer, vaak in een verkeerde houding. Een muisarm is niet hetzelfde als RSI, maar een voorbeeld ervan.

Weet u hoeveel verzuim kost?

Wist u dat de kosten van een zieke medewerker kunnen oplopen tot gemiddeld € 405,- per dag? Als uw medewerker ziek wordt, bent u als werkgever verplicht om het loon door te betalen. Daarnaast krijgt u ook te maken met andere kosten. Met een verzuimverzekering van Sazas beschermt u uzelf tegen de financiële risico’s van verzuim.

RSI komt door beeldschermwerk

In Nederland heeft één op de vijf werkenden RSI-klachten. Zij doen niet allemaal computerwerk. RSI komt dus ook voor bij beroepen zonder beeldschermwerk, zoals onder caissières, inpakkers, schilders en kappers.

RSI is een modeziekte

Sommigen denken dat RSI een modeziekte is. Met een modeziekte wordt er bedoeld dat een ziekte in korte tijd veel voorkomt – bijvoorbeeld omdat er veel aandacht voor is – en daarna weer verdwijnt. Onderzoek laat zien dat dit bij RSI niet het geval is. Al twintig jaar ligt het percentage Nederlandse werkenden met RSI-klachten rond de 25%. Hoeveel aandacht ervoor is op de werkvloer en in media maakt daarbij niet uit. In landen waar het woord RSI niet wordt gebruikt of waar geen media-aandacht voor RSI is, bestaan toch RSI-klachten. 

Wat te doen bij RSI?

RSI hoeft niet blijvend te zijn. Zelfs bij zware klachten kan iemand herstellen. Dit gaat alleen niet vanzelf. Daarom is het belangrijk om direct actie te ondernemen, ook als uw medewerker beginnende klachten heeft. Neem klachten altijd serieus. U kunt de bedrijfsarts of Arboarts inschakelen, zodat deze kan adviseren. Ook is het belangrijk om aanpassingen te doen om verergering van klachten te voorkomen. Denk bijvoorbeeld aan het plaatsen van een betere bureaustoel of het beter afstemmen van de hoogte van de lopende band op uw medewerkers. Denk ook aan afwisselender werk, meer pauzes en het verlagen van de werkdruk.

Er wordt vaak gedacht dat RSI leidt tot langdurig verzuim. In de praktijk verzuimt 1 op de 100 medewerkers met RSI-klachten langer dan drie maanden. Het aantal dat in de WIA terecht komt is 3%. Daarvan keert een groot deel uiteindelijk wel weer terug op de arbeidsmarkt (RSI Vereniging, 2018).

Wat kunt u als werkgever doen om RSI zoveel mogelijk te voorkomen?

Het liefst voorkomt u (verzuim door) RSI-klachten. Dit doet u door de risicofactoren te beperken. Hierbij kunt u de onderstaande checklijst gebruiken.

  • Is het materiaal geschikt?
    Heeft uw medewerker een bureaustoel die hij of zij kan instellen? Is het juiste gereedschap voor werkzaamheden aanwezig? Een werkplekonderzoek kan u hierbij helpen.
  • Weet de medewerker hoe hij/zij het materiaal moet gebruiken?
    Weet uw medewerker wat de juiste hoogte voor een beeldscherm is en hoe deze ingesteld moet worden? En weet de medewerker hoe hij of zij gereedschap of een hulpmiddel kan gebruiken, terwijl het lichaam zo min mogelijk wordt belast? Heeft u een preventiemedewerker die hierop kan toezien?
  • Zijn er hulpmiddelen aanwezig?
    Denk bijvoorbeeld aan een palletwagen of een dozenvouwer. Daardoor hoeft uw medewerker minder zwaar werk te doen.
  • Wat is de werkhouding van de medewerker?
    Maakt uw medewerker vaak dezelfde beweging achter elkaar? Zit hij of zij lang in dezelfde (ongemakkelijke) houding? Of moet uw medewerker steeds een heel precieze beweging maken? U kunt dan kijken of meer afwisseling en/of meer pauzes mogelijk zijn.
  • Is er een fijne werksfeer?
    Is er leuk contact tussen collega’s? Heeft uw medewerker de mogelijkheid om zelf het werk in te delen? Ervaart de medewerker niet teveel stress en/of een te hoge werkdruk?
  • Zijn er persoonlijke factoren aanwezig?
    Is uw medewerker bijvoorbeeld heel perfectionistisch? Of zijn er medewerkers met weinig motivatie? Dit kan de kans op RSI verhogen. U kunt hierover het gesprek aangaan met uw medewerker.

Door goed naar uw organisatie te kijken, kunt u dus zelf al factoren ontdekken die de kans op RSI vergroten. Daarnaast is het belangrijk om hierover het gesprek aan te gaan met uw medewerkers. Zij zien misschien andere risicofactoren, omdat zij alles weten over de werkzaamheden die zij doen. Zo kunt u samen werken aan oplossingen met het uiteindelijke doel: minder (verzuim door) RSI-klachten.


Aan deze informatie kunnen geen rechten worden ontleend. Ondanks dat deze informatie met de grootste zorg is samengesteld, kan het gebeuren dat bepaalde informatie niet meer actueel is.


Ook interessant voor u:

  • Medewerkers van een kwekerij bekijken het verzuimprotocol

    Verzuimprotocol

    Het verzuimprotocol wordt ook wel ‘verzuimreglement’ of ‘spelregels verzuim’ genoemd. Bedrijven zijn volgens de Wet verbetering poortwachter verplicht er een te hebben. Bekijk hier de checklist en download een voorbeeld.
    Kennisbank
  • Whitepaper Meer bewegen tijdens het werk - Sazas

    Whitepaper: Bewegen tijdens het werk

    Wist u dat Nederlanders kampioen zitten zijn? Nederlanders zitten gemiddeld 10 uur per dag. Hoe kunt u medewerkers motiveren om meer te bewegen tijdens het werk? In de whitepaper 'Bewegen tijdens het werk' leest u er meer over en geven we tips.
    Whitepaper
  • Oogklachten Door Beeldschermwerk Voorkomen Dankzij Deze Tips

    Oogklachten door beeldschermwerk: zo kunt u het voorkomen

    Beeldschermen zijn bij veel beroepen niet meer weg te denken. Bijna de helft van de Nederlanders werkt minimaal zes uur per dag met de computer. Veel werken achter een beeldscherm, kan bij uw medewerkers leiden tot oogklachten. Hoe kunt u als werkgever oogklachten door beeldschermwerk zoveel mogelijk voorkomen?
    Kennisbank
Meer weten over verzuim? Meld u aan voor één van onze nieuwsbrieven: