Verzuim is een grote kostenpost voor een bedrijf. Het kost tijd, geld en het veroorzaakt productieverlies. En een zieke medewerker betekent extra werkdruk voor andere collega’s. Gelukkig kunt u de kans op verzuim door arbeidsgerelateerde gezondheidsklachten en ongevallen tot een minimum beperken. Hiervoor inventariseert u de risico’s en neemt u er de juiste maatregelen tegen. En dat is nu precies wat de risico-inventarisatie en –evaluatie (RI&E) doet.
In de Arbowet is vastgelegd dat ieder bedrijf met personeel de risico’s voor personeel moet inventariseren en minimaliseren. Als werkgever bent u namelijk verplicht om voor optimale werkomstandigheden te zorgen. U kunt pas de juiste maatregelen nemen wanneer u weet waar de risico’s liggen en wat de mogelijke gevolgen kunnen zijn. Voor iedere werkgever is het hebben van een RI&E wettelijk verplicht. Wilt u weten of u RI&E plichtig bent? Steunpunt RI&E heeft een handig schema opgesteld.
Een RI&E bestaat uit:
Met de RI&E beperkt u werkgerelateerde gezondheidsklachten van uw medewerkers en ongevallen tot een minimum én u beperkt uw financiële risico. Dit leidt niet alleen tot minder ziekteverzuim, maar bevordert ook de productiviteit en het werkplezier van medewerkers.
Tip:
Bent u zelfstandig ondernemer? Ook dan is het zinvol om een RI&E op te stellen. Zelfstandig ondernemers, maten in een maatschap maar ook familieleden in een gezinsbedrijf, vrijwilligers en stagiaires lopen dezelfde risico’s als medewerkers.
Het opstellen van een RI&E kunt u met uw bedrijf makkelijk zelf doen. In grotere bedrijven (> 25 medewerkers) is dit de taak van de preventiemedewerker die binnen het bedrijf is aangewezen. Dit betekent overigens niet dat hij of zij de RI&E zelf moet uitvoeren. Andere medewerkers in het bedrijf, bijvoorbeeld afdelingsmanagers of bedrijfsleiders, kunnen hierin een rol spelen. In kleinere bedrijven is het vaak de directeur/ondernemer die deze taak op zich neemt. Medewerkers in het bedrijf kunnen helpen bij het opstellen van de RI&E. Zij weten precies wat er op de werkvloer gebeurt en waar zij misschien risico lopen.
U kunt uw RI&E zelf opstellen of met behulp van RI&E-instrumenten. Deze instrumenten zijn ontwikkeld door verschillende brancheorganisaties. Een RI&E-instrument is een online hulpmiddel die u wijst op de meest voorkomende risico’s in de betreffende branche. Wilt u meer weten over RI&E-instrumenten en of er een is voor uw branche? Klik dan hier.
De Route naar RI&E is een overzichtelijk stappenplan waarmee u direct zelf aan de slag kunt met het opstellen van een RI&E. Daarnaast kunt u gebruikmaken van de online applicatie Route naar RI&E. Door een aantal vragen te beantwoorden ontdekt u welke routes mogelijk zijn bij het maken van een RI&E. Hieronder staan de stappen beschreven. Om gebruik te maken van de online applicatie verwijzen wij u naar www.routenaar.rie.nl.
Stap 1: Inventariseer de risico’s voor uw bedrijf
Zoek voor uw bedrijf uit wat de belangrijkste risico’s zijn en beschrijf deze. Om risico’s goed in kaart te brengen kunt u de risico’s indelen op risico-soort. Afhankelijk van de branche waarin uw bedrijf actief is en wat voor soort werk er uitgevoerd wordt, kunt u een onderverdeling maken in gevaarlijk werk, emotionele belasting en omgevingsfactoren.
Stap 2: Evalueer en prioriteer de risico’s
Vergelijk alle risico’s en orden deze van groot naar klein. Beoordeel per risico welke functies/medewerkers met het risico te maken hebben, hoe vaak en hoe groot de gevolgen zijn als het misgaat. Houd er rekening mee dat risico’s per locatie of bedrijfsonderdeel kunnen verschillen.
Stap 3: Stel een plan van aanpak op
Beschrijf met welke maatregelen de risico’s onder controle gehouden worden. Geef daarbij ook aan wie binnen uw bedrijf de maatregelen gaat nemen en op welke termijn.
Stap 4: Toetsen van uw RI&E
In de meeste gevallen bent u wettelijk verplicht uw RI&E (inclusief plan van aanpak) te laten toetsen door een gecertificeerde arbodienst of arbodeskundige. Werkt u met minder dan 25 medewerkers? Dan kan het zijn dat uw RI&E niet getoetst hoeft te worden. Dat kunt u nagaan op www.routenaar.rie.nl.
Tijdens een bezoek aan uw bedrijf wordt gekeken of alle risico’s op uw lijst staan, of de situatie in het bedrijf goed is weergegeven en of de laatste normen en richtlijnen zijn gebruikt. Ook adviseert deze deskundige bij het plan van aanpak.
Stap 5: Bespreek de RI&E binnen uw bedrijf
Het is belangrijk om uw medewerkers te betrekken bij het opstellen van de RI&E. Zij weten vaak welke risico’s er op de werkvloer zijn. Voor grotere bedrijven met een ondernemingsraad of personeelsvertegenwoordiging is het van belang om te weten dat deze instemmingsrecht hebben op de RI&E.
Stap 6: Aan de slag
Als uw RI&E compleet is kunt u aan de slag met het treffen van maatregelen om het risico binnen uw bedrijf te beperken. Betrek medewerkers die zich aan de maatregelen moeten houden hierbij. Heeft uw bedrijf een preventiemedewerker? Zorg dat die nauw betrokken is bij de uitrol van de RI&E.
Stap 7: Evalueren en bijstellen
Het is belangrijk dat uw RI&E up-to-date is. Veranderingen of gebeurtenissen binnen uw bedrijf kunnen leiden tot nieuwe inzichten over risico’s of prioriteiten. In dit soort situaties is het noodzakelijk om de RI&E bij te stellen.
De RI&E gaat over gezond en veilig werken. Daarin horen ook risico’s op besmettingen, zoals risico’s op besmetting en verspreiding van het COVID-19-virus. Veel branches en bedrijven werken met speciale corona-protocollen. Het is belangrijk om hierbij de link met de RI&E te maken.
Het coronavirus vraagt van werkgevers en medewerkers om extra maatregelen te nemen voor gezond en veilig werken. Om bedrijven hierbij te helpen hebben sociale partners (FNV, CNV, VNO-NCW en MKB Nederland) in de Sociaal Economische Raad (SER) samen een handreiking ontwikkeld. De vakbonden en werkgeversorganisaties zien de handreiking als een goede manier om bedrijven coronaproof te maken. Hiermee hebben bedrijven een ‘Oplossingenboek’ van waaruit zij maatregelen kunnen halen die nodig zijn om het risico op coronabesmetting te beheersen. En die zij in hun Risico-Inventarisatie & Evaluatie (RI&E) kunnen meenemen. De handreiking zal regelmatig worden geüpdatet.
Bronnen: www.rie.nl, www.routenaar.rie.nl, www.arboportaal.nl
