Er zijn heel veel persoonlijke omstandigheden die kunnen leiden tot stress. En die zelfs voor een medewerker aanleiding kunnen zijn om zich ziek te melden. Iemand kan zich bijvoorbeeld ziekmelden doordat hij of zij stress ervaart door relatieproblemen of financiële problemen. Ook zijn er heftigere gebeurtenissen waardoor lichamelijke of mentale klachten kunnen ontstaan waardoor een medewerker niet kan werken.
Onderstaande privéomstandigheden kunnen veel stress veroorzaken dat ook het werk eronder lijdt:
Ieder mens reageert anders op stress. Toch zijn er wel patronen te herkennen. Deze kunnen ingedeeld worden in fases. Voor uw klant is het handig om de verschillende fases van stress te herkennen, zodat zij daar naar kunnen handelen. Stress bestaat uit de volgende fases:
De eerste fase van stress heeft iedereen wel eens meegemaakt. Door drukte gaat de bloeddruk omhoog en versnelt de hartslag. Werken gaat prima en als de medewerker ontspant, kan hij of zij volledig herstellen. Houdt deze fase langer aan, dan kunnen er klachten ontstaan zoals hoofdpijn en moeilijk in slaap komen.
Verdwijnen de klachten niet en is er weinig ruimte voor ontspanning? Dan kan dat leiden tot langdurige stress. Veel medewerkers ervaren in deze fase geen problemen en kunnen goed functioneren. Deze fase kan maanden tot jaren duren zonder dat de medewerker overspannen raakt.
Tijdens langdurige stress nemen de cortisolwaarden in het lichaam toe. Cortisol zorgt ervoor dat de energie verdwijnt en de belastbaarheid afneemt. In deze fase kunnen naast de lichamelijke klachten, psychische klachten ook toenemen. De medewerker slaapt bijvoorbeeld slecht, heeft concentratieproblemen en is prikkelbaar. Dit kan een teken zijn dat de medewerker overspannen is of raakt.
Wanneer er geen actie wordt ondernomen, raakt het lichaam geestelijk en lichamelijk uitgeput. In deze fase beheersen de klachten het leven en zorgen ervoor dat de medewerker niet goed meer kan werken. Naast angst- en paniekklachten kan de medewerker ook overgevoelig raken voor prikkels.
Voor elke stressfase zijn passende acties mogelijk. De bedrijfsarts beoordeelt welke (preventieve) acties het beste zijn voor de medewerker. Uw klant is wettelijk verplicht om medewerkers te laten weten dat de bedrijfsarts een (gratis) spreekuur heeft. De medewerker kan zelf een afspraak maken. Het doel van een gesprek met de bedrijfsarts is om problemen snel te herkennen en klachten te voorkomen. De bedrijfsarts heeft een beroepsgeheim en mag alleen met toestemming van de medewerker met de werkgever, huisarts of specialist over de klachten spreken. De meeste interventies zijn al toe te passen voordat iemand zich ziekmeldt. Zo kan er bijvoorbeeld bij geldproblemen op tijd externe hulp ingeschakeld worden.
Uw klant is verplicht om een arbobeleid te hebben. Een goed arbobeleid begint met een Risico-Inventarisatie en -Evaluatie (RI&E). Met een RI&E brengt uw klant de gezondheids- en veiligheidsrisico’s van zijn of haar bedrijf in kaart. Daarnaast staat er in de RI&E wat een werkgever gaat doen en al heeft gedaan om deze risico’s te beheersen. Het is logisch dat er aandacht is voor bijvoorbeeld gevaarlijke stoffen, lichamelijke belasting en lawaai. Maar het is ook belangrijk dat de werkgever duidelijk maakt welke risico’s de medewerker loopt als het gaat om bijvoorbeeld werkdruk. Daarnaast moet duidelijk zijn hoe de medewerker de bedrijfsarts of andere deskundigen kan inschakelen. Ook als er persoonlijke omstandigheden zijn waardoor stress ontstaat en de medewerker zijn of haar werk niet meer (goed) kan uitvoeren.
Het is belangrijk dat uw klant praat met zijn of haar medewerkers. Dat kan tijdens een werkoverleg of functioneringsgesprek maar ook tijdens een gesprek bij bijvoorbeeld de koffieautomaat. Door regelmatig in gesprek te gaan, weet de werkgever beter wat er speelt. Contact en oprechte interesse in medewerkers, ook als zij op dat moment geen problemen hebben, kan ervoor zorgen dat medewerkers eerder aan de bel trekken als er thuis zaken spelen die invloed hebben op het werk. Daarmee kunnen werkgever en medewerker stress verminderen en verzuim voorkomen.
Als een medewerker uitvalt door persoonlijke omstandigheden, dan is contact extra belangrijk. Steun in minder goede tijden kan het verzuim namelijk verkorten en terugkeer naar het werk versnellen. Oprechte aandacht betekent dat de werkgever vragen stelt, luistert en meedenkt. Wat het probleem ook is. Als uw klant zelf de oplossing niet heeft, kan hij of zij bijvoorbeeld doorverwijzen naar de bedrijfsarts of een andere specialist.
Als persoonlijke omstandigheden stress veroorzaken, kan het noodzakelijk zijn om de werkdruk (tijdelijk) te verlagen. Voor veel persoonlijke omstandigheden kan een medewerker bijvoorbeeld verlof opnemen. Het is verstandig dat uw klant afspraken maakt over verzuim en het opnemen van verlof. Medewerkers weten dan waar ze aan toe zijn en hoeven zich niet ziek te melden.
