In 2019 ging de AOW-leeftijd verder omhoog. Deze steeg van 66 jaar in 2018 naar 66 jaar en vier maanden in 2019. VUT- en prepensioenregelingen zijn afgeschaft. Hierdoor werken mensen langer door. Dat geldt ook voor mensen met een verhoogde kans op uitval door ziekte. Dit zorgt voor een geleidelijke stijging van de instroom van oudere medewerkers in de WIA. In de eerste acht maanden van 2019 kregen 8% meer 60-plussers een WIA-uitkering. Dat is ongeveer de helft van de totale toename van de WIA-instroom.
De instroom van mensen onder de 60 jaar loopt ook op (+2%). Wel gaat deze toename minder snel dan bij mensen vanaf 60 jaar.
In de afgelopen jaren, tot de coronapandemie uitbrak, groeide de economie sterk. Daarmee nam de werkzame beroepsbevolking toe. Ook het aantal personen dat verzekerd is voor de WIA steeg. Bovendien nam het aantal werkenden van 58 tot 64 jaar vrij sterk toe. Deze factoren werken door in de instroom door arbeidsongeschiktheid.
De instroom in de WIA neemt het meest toe voor mensen die via de loondoorbetaling in de WIA terechtkomen.
Bron: UWV kwantitatieve informatie
Bekijk een grotere versie van de tabel Instroom WIA naar instroomroute.
Het risico om arbeidsongeschikt te worden is vooral voor vrouwen toegenomen. Zij werken vaak in de bedrijfstakken Gezondheid, Overheid overig en Overheid onderwijs. Juist in deze bedrijfstakken is de instroom in de WIA gestegen. Daarnaast is de WIA-instroom fors toegenomen in de sector Financieel & diensten.
In de bedrijfstak Gezondheid vallen vooral de stressgerelateerde ziektebeelden onder vrouwen op. Deze zijn voor vrouwen een groot risico om arbeidsongeschikt te worden.
Over het algemeen zijn er steeds meer mensen met psychische klachten, zoals burn-outklachten. Er kan een verband zijn tussen psychische klachten en de in 2019 groeiende economie. Maar dit is niet aangetoond. Er wordt meer onderzoek gedaan naar de achterliggende oorzaken van burn-outklachten in relatie tot werk-privé omstandigheden.
De ZW-uitkeringslasten zijn van 2013 tot en met 2019 met 7% gestegen. Dit komt onder meer door ontwikkelingen op de arbeidsmarkt; zo steeg het aantal werkenden met 12,6%. Daarnaast speelt de flexibilisering van de arbeidsmarkt een grote rol. Een andere verklaring voor de gestegen ZW-lasten is de verschuiving van publieke verzekering naar het eigenrisicodragerschap en omgekeerd. In de analyse van de ZW-lasten valt op dat meer zwangere vrouwen instromen in de Ziektewet en daar langer in blijven.
Het kabinet zet vol in op duurzame inzetbaarheid van medewerkers. Hiertoe heeft het de Maatwerkregeling Duurzame Inzetbaarheid & Eerder Uittreden in het leven geroepen. Voor deze regeling is € 1 miljard beschikbaar gesteld voor de periode 2021 tot en met 2025. Samenwerkingsverbanden van sociale partners in sectoren kunnen vanaf juni 2021 subsidie aanvragen voor activiteitenplannen rond duurzame inzetbaarheid.
Wilt u meer weten? Lees alles over de WIA.
