Technostress: wat is het en hoe kunt u het voorkomen?

Wat is technostress?

Technostress is stress die ontstaat door het gebruik van digitale communicatiemiddelen. Denk hierbij aan het telkens ontvangen en versturen van e-mails, of de verplichting om steeds via apps bereikbaar te zijn. Maar ook het gebrek aan digitale kennis, een hoge werkdruk door digitale middelen en de onzekerheid die deze middelen meebrengen kan technostress veroorzaken.

Verschillende soorten technostress

Er bestaan verschillende vormen van technostress. Elke vorm brengt andere klachten met zich mee.

1. Techno-complexiteit: een medewerker vindt het gebruik van digitale middelen complex (moeilijk) en ervaart daardoor stress. Hij of zij kan bijvoorbeeld een ICT-probleem niet zelf oplossen of moet beter leren omgaan met digitale middelen.
2. Techno-overbelasting: een medewerker ervaart stress omdat er meer digitale informatie binnenkomt dan hij of zij aan kan. Ook kan het zijn dat de werkgever verwacht dat een medewerker juist meer taken kan uitvoeren door het gebruik van een bepaald programma (applicatie);
3. Techno-onzekerheid: een medewerker ervaart stress door de snelle veranderingen in de digitale wereld en moet zich daardoor steeds aanpassen;
4. Techno-onveiligheid: een medewerker kan bang zijn om zijn of haar baan te verliezen door de automatisering (automatisch uitvoeren) van bepaalde werkzaamheden;
5. Techno-invasie: een medewerker kan het gevoel hebben dat hij of zij altijd ‘aan moet staan’ en snel moet reageren op werkgerelateerde berichten. Dit wordt ook wel telepressure genoemd.

Hoe kunt u technostress op de werkvloer herkennen?

Hieronder vindt u een aantal voorbeelden waarmee u technostress op de werkvloer snel kunt herkennen.

Whitepaper 'Werkstress'

In de whitepaper 'Werkstress' leest u niet alleen over de oorzaken van stress. We bieden u ook handvatten om stress bij medewerkers te signaleren en verzuim door stress of een burn-out te voorkomen.

Download gratis

Wat zijn de gevolgen van technostress?

Technostress kan verschillende gevolgen hebben. De meest voorkomende mentale gevolgen zijn een burn-out en een depressie. Ook kan iemand fysieke gevolgen ervaren. Hierbij kunt u denken aan klachten aan arm, nek en/of schouder (KANS-klachten), maar aan ook rugpijn, hoofdpijn, oogproblemen, maag- en darmklachten, een verhoogde bloeddruk en een hartaanval.

Door de smartphone, de laptop en de tablet staan medewerkers steeds vaker ‘aan’. Ze nemen niet echt de tijd voor ontspanning. Vooral jonge medewerkers kunnen stressklachten krijgen. Voor hen is het vaak lastig om de laptop, smartphone of tablet te laten liggen en even geen e-mails of meldingen te beantwoorden. Een gezonde werk-privébalans komt dan in gevaar.

Wat kunt u als werkgever doen?

Whitepaper 'Werkstress'

In de whitepaper 'Werkstress' leest u niet alleen over de oorzaken van stress. We bieden u ook handvatten om stress bij medewerkers te signaleren en verzuim door stress of een burn-out te voorkomen.

Download gratis

Als werkgever heeft u volgens de Arbowet de zorgplicht om psychosociale overbelasting, zoals technostress, zoveel mogelijk te voorkomen. Dit kunt u doen door het gebruiken van de volgende tips:

1. Zorg voor regels en geef het goede voorbeeld

Medewerkers durven niet altijd zelf stappen te nemen om minder ‘aan te staan’. Of zij denken dat de werkcultuur nu eenmaal zo is. Geef als werkgever het goede voorbeeld, organiseer gesprekken en zorg voor richtlijnen. Met duidelijke richtlijnen geeft u aan hoe u als werkgever over ‘altijd bereikbaar zijn’ denkt en helpt u medewerkers grenzen te stellen.

Medewerkers hebben soms moeite met het afsluiten van hun digitale werk. Maak daarom bespreekbaar dat een goede werk-privébalans belangrijk is. Ga na hoe het zit met de cultuur op de werkvloer; moet elke e-mail meteen worden beantwoord? Voelen medewerkers zich verplicht om in de avonduren te reageren op een bericht? Maak duidelijk dat dit niet altijd nodig is.

2. Zorg voor ondersteuning om zo technostress te voorkomen

Dagelijks worden er veel e-mails verstuurd, aan de ene medewerker meer dan aan de andere. Het kan zijn dat uw medewerkers last hebben van de hoeveelheid e-mails die zij dagelijks ontvangen. Voor medewerkers is het belangrijk dat zij overzicht houden. Als werkgever kunt u uw medewerkers oplossingen bieden en advies geven over hoe zij hiermee kunnen omgaan. Leer medewerkers bijvoorbeeld hoe zij meer structuur kunnen aanbrengen in hun inbox. Bijvoorbeeld door gebruik te maken van e-mailmappen. Ook kunt u tips geven over het voorrang geven aan taken, het vrijhouden van tijdvakken voor de e-mail of het uitzetten van meldingen.

3. Organiseer gesprekken over de digitale werkdruk

Organiseer bijeenkomsten over het onderwerp technostress. Zo kunt u met elkaar in gesprek gaan en afspraken maken. Dit kunnen bijvoorbeeld afspraken zijn over het lezen en reageren op e-mails buiten werktijd of in het weekend. Is een e-mailloze dag op de laatste vrijdag van de maand misschien een goed idee? Laat als werkgever merken dat het inroosteren van pauzes voor wat ontspanning een goed idee is.

4. Training helpt tegen technostress

Veel mensen kennen wel de stress als het niet lukt om in te loggen net voor de start van een digitaal overleg. Door digitalisering werken we op een andere manier samen. Daar zijn vaardigheden voor nodig die niet iedere medewerker uit zichzelf heeft. Zo is niet elke medewerker even handig in het gebruik van alle digitale systemen. Medewerkers kunnen bang zijn dat zij niet kunnen meekomen met de nieuwe technologie op het werk. Dit kan ook technostress veroorzaken.

Zorg ervoor dat medewerkers de tijd krijgen om te leren hoe zij een nieuw systeem of programma moeten gebruiken. Een cursus of bijscholing kan daarbij helpen. Als systemen niet goed werken, kan dit onrust veroorzaken. Bekijk ook regelmatig hoeveel tijd medewerkers kwijt zijn met digitale administratieve programma’s. Kost dit te veel tijd? Is het duidelijk voor medewerkers welke programma’s zij moeten gebruiken? Trainen kan uw medewerkers op weg helpen.

Wat kunnen medewerkers zelf doen?

De medewerker kan zelf ook iets doen om technostress te verminderen:

• Wanneer een medewerker technostress ervaart, kan het fijn zijn om even (kort) afstand te nemen van digitale apparaten. Bijvoorbeeld door een klein rondje te wandelen.
• Door het aanleren van een nieuwe (digitale) vaardigheid, kan het werk makkelijker worden en ervaart iemand een positiever gevoel bij het uitvoeren van de werkzaamheden.
• Duidelijk grenzen aangeven kan helpen voor een duidelijke scheiding tussen werk privé.

Aan deze informatie kunnen geen rechten worden ontleend. Ondanks dat deze informatie met de grootste zorg is samengesteld, kan het gebeuren dat bepaalde informatie niet meer actueel is.